Ciągle trwają prace na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze

Informacji dotyczących modernizacji muzeum powstającego na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze nie brakuje. W chwili obecnej ze względu na sytuacje w kraju obiekt jest zamknięty ale prace budowlane wciąż trwają.

Kolejny etap robót jest znaczący. „Jeszcze w tym roku rozpocznie się proces podczas którego powstanie m.in. symboliczny mur wzdłuż drogi, którą przywiezieni do obozu Żydzi byli prowadzeni wprost do komór gazowych. Sama droga pokryta zostanie białym kruszywem. Zabezpieczone zostaną także fundamenty komór gazowych, odkrytych podczas prac archeologicznych na terenie obozu. Ruiny te będą częściowo wyeksponowane za pomocą specjalnych przeszkleń.” - tłumaczy Krzysztof Stanek z Państwowego Muzeum na Majdanku, którego oddziałem jest muzeum w Sobiborze. Prace te składają się na ostatni etap budowy Muzeum – Miejsca Pamięci. W następnym roku prace mają dobiec końca.

Powstały w 1977 roku pomnik matki z dzieckiem, który niegdyś był elementem upamiętnienia ofiar obozu zagłady w Sobiborze zostanie umiejscowiony w pobliży głównego budynku muzealnego. Cały teren dawnego obozu oznaczony zostanie tablicami informacyjnymi. Na nich znajdą się m.in. relacje z wybuchu powstania więźniów Sobiboru.

2022 rok, a ściślej mówiąc druga połowa przyszłego roku – taką datę podaje się jako czas zakończenia działań modernizacyjnych. Jest więc olbrzymia szansa, że w następnym roku będzie można zwiedzić to wyjątkowe miejsce o ile sytuacja epidemiologiczna w kraju ulegnie poprawie.

Przypomnijmy:

Niemiecki obóz zagłady w Sobiborze powstał na przełomie kwietnia i maja 1942 r., jako drugi, po Bełżcu, ośrodek eksterminacji Żydów w ramach „Aktion Reinhardt”. Decyzja o jego budowie zapadła prawdopodobnie pod koniec października 1941 r., w związku z planowaną zagładą Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa oraz deportacją tysięcy Żydów ze Słowacji na teren dystryktu lubelskiego.

Przygotowania do budowy rozpoczęły się późną jesienią, ale zasadnicze prace budowlane przeprowadzono wiosną 1942 r. Obóz wybudowano przy stacji kolejowej Sobibór, w lesie, który gwarantował odizolowanie tego miejsca od ewentualnych świadków.

Bezpośrednie położenie obozu przy linii kolejowej Lublin-Chełm-Włodawa umożliwiało sprawne doprowadzanie transportów. Na jego terenie, podzielonym początkowo na trzy części, wybudowano baraki dla obsługi załogi SS-mańskiej, strażników z formacji SS-Wachmannschaften przeszkolonych w obozie w Trawnikach oraz dla więźniów żydowskich. Wybudowano także magazyny przeznaczone na mienie odbierane przywożonym tu Żydom. W obozie trzecim, całkowicie odseparowanym od pozostałej części kompleksu, stanęła komora gazowa, w której, podobnie jak w Bełżcu, uśmiercano ludzi za pomocą tlenku węgla produkowanego przez silnik.

14 października 1943 roku w obozie wybuchło powstanie, dzięki któremu zbiegło 300 osób, z czego około 60 doczekało końca II wojny światowej. Niedługo po tym Niemcy zlikwidowali obóz, wysadzając w powietrze budynek z komorami i demontując praktycznie wszystkie zabudowania. Pamięć o tym miejscu pochłonął las.

Pierwsze próby upamiętnienia obozu zagłady podjęto na początku lat 60. XX wieku. W 1965 roku odsłonięto pomnik, który w latach 70. był przebudowany. Na początku lat ‘90 na terenie byłego obozu w Sobiborze utworzono niewielkie muzeum, które w 2012 roku stało się oddziałem Państwowego Muzeum na Majdanku.

Utworzenie nowego Muzeum – Miejsca Pamięci na terenie byłego obozu zagłady w Sobiborze wynikały z inicjatywy wielu państw: Polski, Holandii, Izraela i Słowacji we wrześniu 2008 roku. Od tamtego czasu kierunki oraz zadania dla poszczególnych etapów powstawania Miejsca Pamięci wytycza Grupa Sterująca złożona z przedstawicieli państw-uczestniczących w tym projekcie.

MUZEUM NIECZYNNE

W związku z nowymi obostrzeniami wprowadzonymi przez naczelne organy państwowe w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się pandemii COVID-19 informujemy, że od 7 listopada 2020 r. do odwołania Państwowe Muzeum na Majdanku oraz jego oddziały w Bełżcu i Sobiborze będą zamknięte dla zwiedzających. Niedostępne będą budynki obsługi zwiedzających, ekspozycje muzealne i tereny miejsc pamięci.

Na stronie https://ksiegarnia.majdanek.eu/pl/ można nabyć katalog towarzyszy prezentowanej w Muzeum i Miejscu Pamięci w Sobiborze wystawie stałej, która za pomocą setek artefaktów, dokumentów, fotografii i relacji przywołuje pamięć około 180 tys. Żydów – mężczyzn, kobiet i dzieci skazanych na okrutną śmierć z powodu swojego pochodzenia